Przewlekłe zmęczenie – sprawdź, co może je powodować

Przewlekłe zmęczenie i senność, inaczej zespół chronicznego zmęczenia, dotyka coraz więcej osób. Podejrzewasz, że dotknęła Cię choroba przewlekłego zmęczenia?

Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się, co może wywoływać zespół przewlekłego zmęczenia (chronic fatigue syndrome – CFS), jakie są objawy i skutki przewlekłego zmęczenia oraz co zrobić, by pozbyć się tej dolegliwości na dobre!

1. Chroniczne zmęczenie. Objawy w trakcie przewlekłego zmęczenia

Przewlekłe zmęczenie to dolegliwość, która charakteryzuje się uczuciem, jak wskazuje nazwa, ciągłego zmęczenia, osłabienia i braku energii. Co więcej, zmęczenie i nadmierna senność utrzymują się przez długi czas, mimo że śpimy czy odpoczywamy.

Objawy przewlekłego zmęczenia, poza ciągłym uczuciem zmęczenia, osłabieniem i brakiem energii, to:

• problemy z koncentracją i zapamiętywaniem,
• bóle głowy,
• bóle stawów i mięśni,
• bezsenność,
• problemy z trawieniem,
• drażliwość,
• depresja,
• brak motywacji do wykonywania codziennych czynności,
• osłabienie układu odpornościowego.

Jeśli zauważasz u siebie powyższe objawy przewlekłego zmęczenia, a dodatkowo utrzymują się one już ponad pół roku, to prawdopodobnie zmagasz się z przewlekłym zmęczeniem.

Czytaj dalej i dowiedz się, jakie mogą być psychologiczne przyczyny oraz fizyczne przyczyny zespołu chronicznego zmęczenia.

2. Niska jakość snu – jedna z możliwych przyczyn ciągłego zmęczenia

Sen to jeden z ważniejszych czynników regenerujących ludzkie ciało. Zaburzenia snu lub jego niska jakość mogą powodować przewlekłe zmęczenie i senność.

Co więcej, niska jakość snu przyczynia się do różnego rodzaju chorób lub zwiększa ich ryzyko. Dodatkowo wiąże się z obniżeniem sprawności umysłowej i nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego.

By sen był naprawdę jakościowy warto zastosować kilka zasad:

• dwie godziny przed snem należy zrezygnować z korzystania z urządzeń emitujących światło niebieskie,
• temperatura w sypialni powinna wynosić około 17–19°C,
• warto wprowadzić rutynę – te same godziny wstawania i udawania się na spoczynek,
• praca do późnych godzin nocnych nie wpłynie dobrze na sen – nie pracuj do późna,
• ostatni posiłek powinno się spożyć najpóźniej 2 godziny przed snem,
• kofeina i nikotyna pobudzają układ nerwowy i mogą zaburzyć sen, dlatego jeśli musisz po nie sięgnąć, zrób to najpóźniej najpóźniej 4–6 godzin przed planowanym udaniem się na spoczynek,
• w ciągu dnia dobrze jest przebywać w nasłonecznionych miejscach – dzięki temu uregulujesz rytm okołodobowy.

3. Przewlekły stres a syndrom chronicznego zmęczenia

Czy codziennie towarzyszy Ci przewlekły stres? A czy wiedziałeś, że nadmiar stresu przyczynia się do choroby przewlekłego zmęczenia? Przewlekły stres jest przyczyną przewlekłego zmęczenia, ale dodatkowo może powodować:

• problemy z koncentracją i pamięcią,
• częste wpadanie w złość,
• wycofanie się z życia społecznego,
• brak odczuwania przyjemności,
• trudność w wyrażaniu uczuć i emocji,
• unikanie odpowiedzialności,
• zwlekanie z wykonaniem jakiegoś zadania,
• obgryzanie paznokci,
• popadanie w nałogi,
• bóle głowy, mięśni i brzucha,
• problemy ze snem,
• uczucie zimnych stóp i dłoni,
• obniżona odporność,
• utrata apetytu,
• nadmierne sięganie po pokarm.

To nie wszystko. Do poważnych skutków przewlekłego stresu można zaliczyć rozwój:

• nadciśnienia tętniczego,
• cukrzycy,
• osteoporozy,
• depresji.

4. Nadmierna senność i ciągłe zmęczenie? Sprawdź jak odwodnienie wpływa na samopoczucie

Z pewnością każdy słyszał, że picie odpowiedniej ilości wody jest bardzo ważne. Okazuje się, że niestosowanie tej wskazówki powoduje przewlekłe zmęczenie i senność. Jak to możliwe? Otóż w trakcie odwodnienia następuje spadek ciśnienia krwi. Skutkuje to zmniejszonym przepływem krwi do mózgu – mózg zmniejsza wydajność, pojawia się senność i pogorszenie nastroju.

5. Kawa – czy na pewno pobudza?

Wydaje się, że kawa, dzięki właściwościom pobudzającym, powinna być lekiem na przewlekłe zmęczenie i senność. Rzeczywiście, kawa działa pobudzająco, należy jednak pamiętać, że po kilku godzinach od jej wypicia obserwuje się nagły spadek energii, co powoduje uczucie senności.

Kawy nie należy pić 6–8 godzin przed planowanym udaniem się na spoczynek. W przeciwnym wypadku trudniej będzie nam zasnąć, a to będzie skutkować skróconym czasem snu i obniży jego jakość.

6. Cukier – przyczyna przewlekłego zmęczenia?

Jak się okazuje, jedną z przyczyn syndromu chronicznego zmęczenia może być nadmierne spożycie cukru. W przypadku osób bardzo aktywnych fizycznie organizm na bieżąco wykorzystuje cukier i zasila pracujące mięśnie. Problem pojawia się w przypadku osób, które nie są aktywne fizycznie.

Nadmierna ilość cukru w diecie powoduje spadek energii oraz uczucie zmęczenia i senności. Dodatkowo blokuje wydzielanie oreksyny – neuroprzekaźnika, dzięki któremu organizm jest w stanie czuwania i pobudzenia. Zbyt częsta obecność cukru w diecie przyczynia się też do pogorszenia nastroju i pojawienia się objawów depresyjnych.

7. Niezdrowy styl życia – sprzymierzeniec zespołu przewlekłego zmęczenia

Do przyczyn przewlekłego zmęczenia zalicza się także niezdrowy styl życia, a konkretnie niedobór w diecie składników pokarmowych:

• żelaza,
• kwasu foliowego,
• witaminy B12,
• kwas pantotenowy,
• magnez,
• ryboflawina,
• niacyna,
• witamina B6,
• witamina D.

Wymienione składniki są zaangażowane w produkcję energii w organizmie, stąd ich niedobór powoduje zmęczenie i senność.

8. Choroby

Często zapasów energii mogą nas pozbawiać choroby. Do syndromu chronicznego zmęczenia szczególnie przyczyniają się:

• nadczynność i niedoczynność tarczycy,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• niewydolność serca,
• celiakia,
• nadwaga,
• otyłość.

9. Samotność a zespół chronicznego zmęczenia

Być może nie wszyscy zdają sobie sprawę, że na chorobę przewlekłego zmęczenia narażone są osoby, które unikają kontaktów międzyludzkich i przebywają w izolacji. Okazuje się, że osoby samotne mogą wykazywać silniejszą reakcję zapalną w zetknięciu ze stresem psychologicznym, a to ma się przyczyniać do pochłaniania energii.

10. Pracoholizm

Naszą energię skutecznie zabiera przepracowywanie się. Im dłużej pracujemy, tym bardziej zmęczeni jesteśmy, nie tylko fizycznie, ale też psychicznie. Dobrze jest oddzielić życie zawodowe od prywatnego i kierować się zasadą, że po godzinach pracy separujemy się od obowiązków związanych z życiem zawodowym.

11. Leczenie zespołu chronicznego zmęczenia. Jak radzić sobie ze zmęczeniem? Sposoby na zmęczenie

Leczenie CFS polega na łagodzeniu objawów. Chory powinien wspólnie z lekarzem dobrać indywidualne leczenie najlepsze w jego przypadku. W trakcie przewlekłego zmęczenia i senności warto zadbać o:

• jakość snu,
• dietę,
• aktywność fizyczną,
• niski poziom stresu,
• zdrowie.

12. Wyniszczający zespół przewlekłego zmęczenia – podsumowanie

Przewlekłe zmęczenie skutecznie obniża jakość życia. Chociaż jego przyczyny nie są jeszcze w pełni zrozumiałe, istnieje wiele dowodów wskazujących, że zdrowy tryb życia, obejmujący regularne ćwiczenia, zbilansowaną dietę oraz redukcję stresu, może być skuteczny w walce z tym stanem.

Zaleca się konsultację z lekarzem w przypadku wystąpienia symptomów przewlekłego zmęczenia, aby wykluczyć inne potencjalne choroby i ustalić odpowiednią metodę leczenia. Szybkie rozpoznanie i właściwe leczenie mogą znacznie poprawić jakość życia i zredukować objawy.

Warto również rozważyć współpracę z dietetykiem, który pomoże opracować odpowiedni plan żywieniowy, a także z trenerem personalnym, który ułoży indywidualny plan ćwiczeń.

Bibliografia:

1. Elkaim Y., Sposób na chroniczne zmęczenie: pokonaj stres i odzyskaj energię w 7 dni, tłum. M. Warda, Białystok 2015.
2. Kulczyński B., To wysysa z Ciebie energię i powoduje przewlekłe zmęczenie, online: https://www.youtube.com/watch?v=EEafuRgJaNE, dostęp: 19.01.2024.