Z artykułu dowiesz się:
- Jak miód jest wytwarzany
- Czym jest apiterapia
- Jakie są rodzaje miodu
- Jakie jest zastosowanie tego wyrobu
- Jakie są przeciwwskazania w spożywaniu miodu
- Co powoduje, że miód jest niezwykle ważnym wyrobem
Miód pszczeli to produkt spożywczy naturalnego pochodzenia wytwarzany przez pszczoły z nektaru kwiatowego lub spadzi, którą pozyskują z pomocą innych owadów.
Miód jest znany ludzkości od lat jako produkt leczniczy, ale też kosmetologiczny. Znajduje także zastosowanie w kuchni i ma wiele wartości odżywczych, które mogą być wykorzystane w różnorodny sposób.
Jednak czy miód jest dla wszystkich wskazany? Przeczytaj a dowiesz się o nim wielu ciekawych rzeczy!
SPIS TREŚCI:
1. Jak powstaje miód?
2. Dlaczego miód jest taki zdrowy?
3. Zastosowanie miodu
4. Rodzaje miodu
5. Apiterapia, czyli leczenie produktami pszczelimi
6. Przeciwwskazania do stosowania miodu
7. Podsumowanie
Chcesz zmniejszyć ilość spożywanych kalorii i zawalczyć o wymarzoną sylwetkę? Specjaliści z Just be FIT przygotują dla ciebie indywidualny jadłospis i plan treningowy, dzięki czemu szybko i skutecznie dotrzesz do celu!
1. Jak powstaje prawdziwy miód?
Miód to niezwykły dar natury, a jego produkcja odbywa się w fascynujący sposób. Dzieli się go na trzy rodzaje: miód spadziowy, nektarowy lub mieszany, czyli połączenie spadziowego z nektarowym. Prawdziwe miody są bardzo dobre dla zdrowia człowieka.
Miód nektarowy powstaje w taki sposób, że pszczoły zbierają nektar do wola miodowego, po czym transportują go do ula. W czasie podróży gęsta substancja zostaje rozrzedzona oraz wzbogacona o enzymy i kwasy organiczne pochodzące z organizmu tych owadów.
W ulu nektar zostaje przekazany pszczołom ulowym, które składają go do plastra. Pszczoły w ulu muszą utrzymać w nim wysoką temperaturę po to, żeby z miodu odparowała woda. Aby to osiągnąć, nieustannie machają skrzydłami, przez co nektar się zagęszcza.
W komórkach plastra zachodzi także proces dojrzewania miodu. Woda z niego odparowuje i ulegają rozkładowi cukry złożone.
Po kilku dniach zawartość wody w miodzie znacznie się zmniejsza i komórki plastra zostają zasklepione woskiem. W taki sposób miód może przeleżeć wiele miesięcy.
Najciekawsze jest to, że nieznane są człowiekowi wszystkie przemiany biochemiczne potrzebne do powstania miodu.
Nie jesteśmy w stanie bez pomocy pszczół wyprodukować własnego naturalnego miodu.
To właśnie dlatego są one tak cenne!
Miód spadziowy powstaje z mieszanki soków drzewnych oraz wydzieliny mszyc i czerwi, które żerują na różnych rodzajach drzew. W zależności od rodzaju drzewa, pszczoły pozyskują produkt o różnych działaniach.
Są dwa rodzaje miodu spadziowego – liściasty i iglasty. Pszczoły pozyskują go np. z topoli, brzozy, klonu, lipy, jodły, świerku, sosny czy modrzewia.
2. Dlaczego miód jest tak zdrowy?
W naturalnym miodzie znajdują się liczne właściwości lecznicze.
Miód zawiera monosacharydy, witaminy (A, B1, B2, B6, B10, C, kwas foliowy i pantotenowy) i kwasy organiczne, białko, flawonoidy, fenolokwasy, związki lotne. Bardzo ważne są występujące w nim enzymy, które regulują przebieg procesów życiowych organizmu oraz nadtlenek wodoru powodujący, że miód zyskuje właściwości bakteriobójcze. Wyrób działa także przeciwzapalne oraz ma w sobie polifenole, dlatego przeciwdziała wolnym rodnikom, czyli stresowi oksydacyjnemu, który prowadzić może do wielu schorzeń.
Miód ponadto zawiera dużo aminokwasów oraz składników mineralnym, m.in: wapń, żelazo, magnez, fosfor, cynk i potas.
Jaki wpływ mają te wartości odżywcze na organizm człowieka?
- Zwiększają poziom hemoglobiny i poprawiają profil lipidowy.
- Zmniejszają poziom cholesterolu w surowicy krwi.
- Oligosacharydy występujące w miodzie zaliczane są również do prebiotyków regulujących równowagę mikroflory jelitowej, poprzez stymulację wzrostu pożytecznych dla człowieka bakterii.
- Przeciwutleniające właściwości miodu umożliwiają jego zastosowanie jako środka zwalczającego wolne rodniki, które są w dużej mierze odpowiedzialne za procesy starzenia komórek oraz wykazują znaczący wpływ na wiele chorób
- Zwiększają ogólną zawartość fenoli w osoczu.
- Działają przeciwdrobnoustrojowo.
- Działają na niektóre bakterie oporne na antybiotyk.
- Działają antyseptyczne poprzez zawartość lizozymów.
- Pobudzają procesy odnowy, doprowadzające do tworzenia tkanek
- Działają przeciwwirusowo.
- Mają właściwości antybakteryjne.
- Są źródłem łatwo przyswajalnej energii.
- Sprawiają, że dłużej zachowujemy sprawność fizyczną i psychiczną.
- Wzmacniają potencjał fizyczny i wytrzymałość.
- Usuwają tłuszcze z wątroby.
- Wzmagają działanie pęcherzyka żółciowego.
3. Zastosowanie miodu
Poprzez bogaty skład miód ma wiele zastosowań.
Zastosowania lecznicze miodu:
Miód:
- działa dobrze na układ oddechowy. Jest pomocny np. przy przeziębieniach, zapaleniach gardła, migdałków podniebiennych, zaniku śluzówki górnych dróg oddechowych, chrypce, nieżycie tylnej ściany gardła i więzadeł głosowych;
- działa przeciwzapalnie oraz przyspiesza gojenie ran;
- jest pomocny w leczeniu pęcherzyka i dróg żółciowych, przy zatruciu ołowiem i innymi metalami ciężkimi;
- zwiększa siłę skurczu i wydolność mięśnia sercowego, obniża ciśnienie tętnicze krwi, działa przeciwarytmicznie oraz zwiększa diurezę, rozszerza naczynia wieńcowe serca i polepsza krążenie;
- poprawia funkcjonowanie układu nerwowego. Jest pomocny przy depresji, nerwicy, stresie. Wykazuje działanie uspokajające i zmniejszające napięcie nerwowe;
- ma wpływ na układ pokarmowy, np. zapalenia żołądka i dwunastnicy, zapalenia jelita grubego ze skłonnością do biegunek, zapalenia jelita cienkiego;
- jest pomocny w leczeniu zapalenia i marskości wątroby;
- jest skutecznym środkiem w zakażeniach chirurgicznych;
- łagodzi czynniki wpływające na choroby sercowo-naczyniowe;
- ma wpływ na utrzymanie prawidłowej masy ciała;
- może być pomocny przy gojeniu niektórych zmian chorobowych, takich jak rany odleżynowe, zakażone rany powstałe po operacjach odtwórczych brzucha oraz cukrzycowe owrzodzenie stóp;
- może zmniejszać, a nawet usuwać objawy towarzyszące zapaleniom skóry i alergiom, takie jak obrzęk, zaczerwienienie oraz wysięk;
- przyspiesza gojenie oparzeń i powstawanie komórek naskórka na drodze migracji fibroblastów na brzegi rany;
- stosuje się jako ustąpienie objawów zmęczenia i szybką odnowę energii;
- wspomaga pamięć i koncentrację.
Miód znajduje zastosowanie także w kosmetologii
W jaki sposób miód jest pomocny w kosmetologii?
Ma właściwości bakteriostatyczne, przeciwzapalne, regenerujące, zmiękczające, bakteriobójcze, oczyszczające, nawilżające, rozjaśniające oraz wygładzające. Czyli cały szereg niezwykle przydatnych dla skóry właściwości!
Jest to wyrób, który jest pomocny przy wypryskach skórnych, podrażnieniach, oparzeniach, spierzchnięciach oraz odmrożeniach.
Dzięki wzmożonemu przepływowi krwi w tkance skórnej miód wygładza zmarszczki, a skóra zostaje lepiej odżywiona.
Najczęściej na bazie miodu w kosmetologii stosuje się maseczki, toniki, kremy, mleczka lub płyny do kąpieli.
Zastosowanie miodu w kuchni
Miód jest niezwykle słodki, ma przyjemny aromat i ogromną wartość odżywczą. Na pewno każdy z nas dodawał miód do herbaty jako środek przeciwgrypowy, ale wyrób można dodawać także do piwa czy mleka.
Z miodu tworzy się także od dawna miód pitny.
Miód to produkt nadający się doskonale do marynat, sosów do sałatek czy dressingów. Ponadto miód znajduje zastosowanie w wielu deserach.
4. Rodzaje miodu
Istnieje klasyfikacja miodów ze względu na surowiec, z jakiego wyrób powstał, czyli miód nektarowy, spadziowy i mieszany (nektarowo–spadziowy).
Poza tym w tych dwóch rodzajach istnieje tyle typów miodu, ile roślin wytwarzających nektar, czy drzew wytwarzających spadź
Miód spadziowy
Miody spadziowe mają liczne lecznicze właściwości. Te z drzew liściastych poprawiają funkcjonowanie nerek, wątroby, układu moczowego. Wspomagają metabolizm, regulują pracę serca, rozszerzają naczynia wieńcowe, obniżają ciśnienie i poprawiają krążenie.
Natomiast miody ze spadzi iglastej łagodzą dolegliwości związane z dolnymi drogami oddechowymi i z układem pokarmowym. Pomocne są przy chorobach układu krążenia. Mają działanie przeciwzapalne, wykrztuśne, odtruwające, a także pomagają w stanach niepokoju i bezsenności.
Miód nektarowy
Miód nektarowy także nie zawiedzie nas pod względem wielu wartości odżywczych. Dla przykładu podajemy różne tego typu miody i niektóre z ich leczniczych właściwości:
miód wielokwiatowy – chroni serce i układ krwionośny. Łagodzi alergię górnych dróg oddechowych, poprawia kondycję włosów, skóry i paznokci oraz jest wsparciem przy wyczerpaniu fizycznym i psychicznym. Powstaje z różnych odmian roślin;
miód lipowy – jest świetny do leczenia przeziębienia lub grypy, ponieważ ma działanie przeciwgorączkowe, napotne i wykrztuśne. Leczy choroby układu oddechowego, wzmacnia serce i układ nerwowy;
miód rzepakowy – pomaga w leczeniu przeziębienia, wspomaga regenerację organizmu i wspiera układ nerwowy. Wzmacnia serce, drogi oddechowe, wątrobę oraz drogi żółciowe;
miód akacjowy – stabilizuje poziom cukru we krwi, pomaga pozbyć się zgagi, problemów trawiennych, poprawia pracę układu moczowego;
miód wrzosowy – wywiera korzystny wpływ na organizm przy stanach zapalnych żołądka i jelit, biegunkach. Ma właściwości antyseptyczne;
miód gryczany – jest wsparciem serca i układu krążenia, wspomaga pracę żołądka i trawienie. Wspomaga ciało w walce z chorobami;
miód nawłociowy – wspomaga leczenie stawów i ma właściwości moczopędne;
miód manuka – pomaga na schorzenia układu oddechowego, przewodu pokarmowego, a także na niektóre choroby wirusowe i nowotworowe.
Miód spadziowo-nektarowy
Miody spadziowo-nektarowe także mają wiele leczniczych właściwości. Są stosowane w schorzeniach układu krążenia, leczeniu dróg oddechowych, zaburzeniach trawienia, stanach zapalnych oraz w leczeniu chorób serca.
Działają moczopędnie, dezynfekująco i żółciopędnie. Zmniejszają szkodliwe działanie kawy i alkoholu.
5. Apiterapia, czyli leczenie produktami pszczelimi
Apiterapia to metoda leczenia miodem i innymi produktami pszczelimi, która znana jest ludzkości od dawna, lecz niestety została zastąpiona leczeniem chemicznym. Od niedawna obserwuje się powrót tej metody jako zdrowszy, nieobciążający sposób na leczenie organizmu.
Miód płynny jest oczywiście najbardziej znanym wyrobem pszczół, ale jest ich znacznie więcej i są równie wartościowe.
Jakie jeszcze produkty pochodzące od pszczół mają pozytywne właściwości?
- pyłek kwiatowy – ma w sobie dużo substancji białkowych, wykazuje właściwości antybiotyczne;
- propolis – stosuje się w leczeniu chorób skórnych, takich jak trądzik, grzybica czy przyspieszenie gojenia ran. Pomaga walczyć ze stanami zapalnymi gardła oraz wrzodami żołądka.
- pierzga – wykazuje działanie regenerujące, pomaga w czasie chronicznego zmęczenia, depresji. Wspomaga po dużym wysiłku psychicznym. Warto włączyć ją do jadłospisu również wtedy, gdy cierpimy na dolegliwości układu krążeniowego;
- mleczko pszczele – świetnie działa na układ nerwowy, dodaje energii, poprawia samopoczucie oraz wspiera działanie układu krążeniowego zapobiegając miażdżycy czy obniżając ciśnienie tętnicze;
- jad pszczeli – pomaga wyleczyć reumatyzm, gościec i artretyzm oraz wspomaga leczenie nadciśnienia, nerwic i neuralgii. Wykorzystuje się go również w leczeniu blizn pooperacyjnych.
6. Przeciwwskazania do spożywania i stosowania miodu
Jak z każdym produktem istnieją przeciwwskazania do spożywania miodu.
Nie powinni go jeść i stosować uczuleni na pyłki kwiatowe czy składniki spadzi.
Odradza się spożywanie miodu cukrzykom, diabetykom i osobom zmagającym się z nadwagą, ponieważ miód w większości złożony jest z cukrów prostych.
Miód w nadmiarze nie jest też wskazany osobom z zaburzeniami pamięci, bo fruktoza nie wpływa na wydzielanie insuliny i nie oddziałuje na receptory insulinowe w mózgu, co może wpływać niekorzystnie na procesy pamięci.
Dzieci poniżej 1 roku życia także nie powinny jeść miodu, ponieważ możliwe jest wystąpienie bakterii chorobotwórczych, które prowadzić mogą do botulizmu dziecięcego.
7. Podsumowanie
Czy miód jest więc produktem zdrowym i zalecanym do spożycia? Oczywiście, że tak, jednak nie można z nim przesadzać i należy dostosować jego spożywanie do zapotrzebowania swojego organizmu.
Przyjmuje się, że najlepiej stosować 1 g miodu na 1 kg masy ciała.
Szukasz sposobu na poprawę zdrowia i wyglądu? Postaw na zbilansowaną dietę i aktywność fizyczną! Zgłoś się do Just be FIT, a dyplomowani specjaliści ułożą dla ciebie indywidualny plan żywieniowy i treningowy.
Bibliografia:
- Analiza właściwości miodu pszczelego i jego zastosowanie w dietetyce i kosmetologii, online: http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/04/ke2014.2-3.pdf, dostęp: 26.07.2022.
- Bąk B., Wilde J., Mleczko pszczele jako produkt dietetyczny i leczniczy, online: https://www.researchgate.net/publication/256667041_Mleczko_pszczele_jako_produkt_dietetyczny_i_leczniczy_Royal_jelly_in_human_diet, dostęp: 26.07.2022.
- Dubiago G., Nowak A., Klimowicz A., Wybrane właściwości miodu szczególnie przydatne w kosmetologii, online: http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2018/08/pf_2018_058-064.pdf, dostęp: 26.07.2022.
- Gekeler W., Pszczoły. Poradnik hodowcy, Wydawnictwo RM, 2021.
- Kędzia B., Hołderna-Kędzia E, Zastosowanie miodu pszczelego w kosmetologii, online: https://kpu.krosno.pl/herbalism/wp-content/uploads/sites/55/2021/10/Zastosowanie-miodu-pszczelego-w-kosmetologii.pdf, dostęp: 26.07.2022.
- Kędzia B., Hołderna-Kędzia E., Krajowe miody odmianowe w profilaktyce i lecznictwie, online: http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2021/09/pf_2021_114-124.pdf, dostęp: 26.07.2022.
- Kędzia B., Hołderna-Kędzia E., Skład i właściwości biologiczne pyłku kwiatowego zbieranego przez pszczoły ze szczególnym uwzględnieniem możliwości zastosowania go w kosmetyce, online: http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2016/09/pf_2016_130-138.pdf, dostęp: 26.07.2022.
- Kozak A., Apiterapia, online: https://www.spchn.lbl.pl/files/apiterapia-zdrowotne_wlasciwosci_miodu_i_produktow_pszczelic.pdf, dostęp: 26.07.2022.
- Matysiak J., Matysiak J., Kokot J. Z., Właściwości farmakologiczne jadu pszczelego, online: https://jms.ump.edu.pl/uploads/2008/6/453_6_77_2008.pdf, dostęp: 26.07.2022.
- Miód spadziowy, https://wcinaj-miod.pl/miod-spadziowy/, dostęp: 26.07.2022.
- Moroń-Morawska L., Morawski M., Wielka encyklopedia pszczelarstwa¸ Dragon, 2014.
- Nowak J., Piątek M., Walerowicz M., Pszczelarstwo, Wydawnicto SBM, 2020.
- Pierzga pszczela, online: https://wcinaj-miod.pl/pierzga-pszczela/, dostęp: 26.07.2022.
- Synowiec R., Bzykające hobby. Hodowla pszczół dla każdego, BEE & HONEY Sp. z o.o., 2013.
- Szeleszczuk Ł., Zielińska-Pisklak M., Propolis – panaceum prosto z ula, online: https://www.researchgate.net/publication/288115230_Propolis_-_panaceum_prosto_z_ula, dostęp: 26.07.2022.
