Dietetyk kliniczny i nie tylko, czyli informacje o dietetyce w pigułce

Dietetyka to nauka o żywieniu człowieka, a dietetyk to specjalista, który zna zasady racjonalnego żywienia człowieka i pomaga je zastosować w praktyce. Natłok informacji o trendach żywieniowych, dietach cud i suplementach sprawia, że rola dietetyka w obecnych czasach jest ogromna. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jakie są zadania dietetyka i do jakiego dietetyka warto się udać z konkretnym problemem, przeczytaj poniższy artykuł.

1. Kim jest dietetyk?

Polskie Towarzystwo Dietetyki tak definiuje postać dietetyka:

„Dietetyk jest wykwalifikowanym specjalistą ochrony zdrowia, który posiada szeroką wiedzę w zakresie żywienia człowieka zdrowego i chorego. Poprzez dobór odpowiedniej diety prowadzi profilaktykę chorób dietozależnych oraz jest odpowiedzialny za leczenie żywieniowe w różnych stanach chorobowych. Zajmuje się również upowszechnianiem wiedzy w zakresie prawidłowego żywienia”.

Upraszczając powyższą definicję można stwierdzić, że dietetyk to specjalista od diety, czyli od sposobu odżywiania.

Z prawnego punktu widzenia dietetyk nie jest lekarzem. Wynika to z różnic w zakresie edukacji, zakresu praktyki oraz regulacji prawnych. Nie wpływa to jednak na fakt, że praca dietetyka jest bardzo ważna dla opieki zdrowotnej.

Jakie są zadania dietetyka?

Zadaniem dietetyka jest planowanie, nadzorowanie oraz wdrażanie diety w różnych grupach ludności, profilaktyka i leczenie chorób zależnych od diety, ocena sposobu żywienia pacjenta, prowadzenie dokumentacji dotyczącej żywienia i stanu odżywienia pacjentów, a także edukacja społeczeństwa w zakresie zasad prawidłowego żywienia.

2. Co zrobić, by zostać dietetykiem?

By zostać dietetykiem w Polsce, należy odbyć wyższe studia zawodowe na kierunku dietetyka. Studia licencjackie trwają nie krócej niż 6 semestrów, a w ich trakcie student powinien odbyć praktykę zawodową. Studia magisterskie trwają nie krócej niż 4 semestry, a w ich trakcie także obowiązkowa jest praktyka zawodowa.

Nie można uzyskać tytułu dietetyka w wyniku ukończenia studiów podyplomowych. Ten typ studiów pozwala jedynie podnieść posiadane kwalifikacje zawodowe. Tytułu zawodowego dietetyka nie dają także różnego rodzaju kursy.

Gdzie studiować dietetykę?

Marzy Ci się praca w zawodzie dietetyka? Według rankingu to m.in. w tych uczelniach wyższych warto studiować dietetykę:

1. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie,
2. Warszawski Uniwersytet Medyczny,
3. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,
4. Uniwersytet Medyczny w Łodzi,
5. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu,
6. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu,
7. Uniwersytet Medyczny w Lublinie,
8. Gdański Uniwersytet Medyczny,
9. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu,
10. Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu.

Gdzie dietetyk może znaleźć pracę?

Możliwości pracy po studiach dietetycznych jest mnóstwo. Dietetyk może znaleźć pracę m.in. w:

• poradniach dietetycznych,
• w firmie cateringowej,
• social mediach (np. jako youtuber),
• wydawnictwach naukowych i czasopismach,
• firmach promujących zdrowe żywienie jako copywriter,
• instytucjach publicznych (np. domach opieki, szkołach, więzieniach),
• instytucjach medycznych (np. sanatoriach),
• zakładach wytwarzających produkty spożywcze,
• laboratoriach,
• uczelniach wyższych,
• klubach sportowych,
• sklepach z żywnością ekologiczną, suplementami czy odżywkami.

3. Jakie są specjalizacje dietetyki?

Dietetyka jest rozbudowaną nauką. Wskazuje się kilka obszarów specjalizacji dietetyki.

Dietetyka kliniczna

Dietetyk kliniczny zajmuje się żywieniem osób chorych. Na dietetykę kliniczną składa się diagnostyka odżywiania, leczenie oraz poradnictwo, które mają służyć poprawie stanu zdrowia. Dietetyk kliniczny posiada wiedzę na temat chorób, których leczenie może wymagać zmiany nawyków żywieniowych. Na podstawie dolegliwości, z którymi zmaga się pacjent, może postawić wstępną diagnozę i zalecić wykonanie określonych badań.

Warto zgłosić się do dietetyka klinicznego z m.in. tymi chorobami: insulinooporność, niedoczynność i nadczynność tarczycy, refluks żołądkowo-przełykowy, zespół jelita drażliwego, przerost flory bakteryjnej jelit czy wrzodziejące zapalenie jelit.

Zadaniem dietetyka klinicznego jest ocena sposobu odżywiania pacjenta, ułożenie odpowiedniego planu żywieniowego, a także monitorowanie postępów osoby stosującej dietę. Współpraca z dietetykiem klinicznym pozwoli powrócić do pełnego zdrowia i pozbyć się złych nawyków żywieniowych.

Dietetyka zdrowia publicznego

Dietetyka zdrowia publicznego koncentruje się na poprawie zdrowia społeczeństwa poprzez promowanie zdrowych nawyków żywieniowych i stylu życia. To gałąź dietetyki, która nie skupia się na indywidualnych pacjentach, ale na zdrowiu populacji jako całości.

Dietetycy zdrowia publicznego często prowadzą warsztaty czy programy edukacyjne dotyczące zdrowych nawyków żywieniowych, pracują nad opracowaniem i wdrażaniem polityk żywieniowych, zajmują się też promowaniem zdrowego stylu życia poprzez zachęcanie do zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej.

Dietetyka administracyjna

Dietetyka administracyjna koncentruje się na zarządzaniu i nadzorowaniu działań związanych z żywieniem. Dietetycy administracyjni pracują na różnych poziomach zarządzania i mogą być odpowiedzialni za różnorodne zadania, takie jak np. opracowywanie menu, zarządzanie jakością i bezpieczeństwem żywności czy zarządzanie zakupami i logistyką.

Dietetyk administracyjny łączy wiedzę o żywieniu człowieka z umiejętnościami biznesowymi czy menedżerskimi, dzięki czemu usługi żywieniowe są zarządzane efektywnie.

Dietetyka sportowa

Dietetyk sportowy udziela porad zarówno zawodowym sportowcom, jak i tym, którzy uprawiają sport amatorsko. Jego celem jest optymalizacja zdrowia i wydajności sportowców poprzez odpowiednią dietę.

Zadaniem dietetyka sportowego jest opracowanie planów żywieniowych, które pomogą zwiększyć wydajność, poprawić siłę i szybkość, a także wspomóc regenerację. Dietetycy sportowi pomagają też bezpiecznie i skutecznie zarządzać wagą i prowadzą szkolenia z zakresu żywienia w sporcie dla sportowców, trenerów lub innych osób związanych ze sportem.

Dietetyka dziecięca

Dietetyka dziecięca skupia się na potrzebach żywieniowych niemowląt, dzieci i młodzieży. Dietetyk dziecięcy za pomocą prawidłowo ułożonej diety wspiera wzrost i rozwój najmłodszych, zapobiega i leczy otyłość lub niedowagę, opracowuje jadłospisy z uwzględnieniem chorób, alergii czy nietolerancji pokarmowych.

W skrócie – dietetyk dziecięcy dostosowuje jadłospis do potrzeb związanych z chorobami czy niepełnosprawnościami dzieci i młodzieży.

Do zadań dietetyka dziecięcego należy też edukacja na temat zdrowego odżywiania zarówno dzieci, jak i rodziców czy opiekunów. Nie bez znaczenia dla efektywności pracy dietetyka dziecięcego jest też umiejętność pracy z dziećmi i ich najbliższymi.

Psychodietetyka

Psychodietetyk powinien posiadać wiedzę nie tylko z zakresu dietetyki, ale też psychologii. Psychodietetyka bada zależności między odżywianiem a zachowaniem czy emocjami człowieka. Stara się zrozumieć, jak odżywianie wpływa na jego zdrowie psychiczne, zadaje sobie też pytanie, czy psychika może mieć wpływ na sposób odżywiania.

Do psychodietetyka powinny zgłosić się osoby z zaburzeniami odżywiania, takimi jak np. anoreksja czy bulimia oraz osoby zmagające się z emocjonalnym jedzeniem, czyli takie, dla których jedzenie jest sposobem na uporanie się ze stresem, smutkiem lub innymi emocjami.

Psychodietetyka bada też relacje między dietą a zdrowiem psychicznym. Powiedzenie „jesteś tym, co jesz” z pewnością jest powszechnie znane. Okazuje się, że można też powiedzieć „czujesz się tak, jak jesz”. Odpowiednio zbilansowana dieta może polepszyć zdrowie psychiczne, a niewłaściwa dieta może je pogorszyć.

4. Kiedy udać się do dietetyka?

Jeśli chcesz:

• zmienić swoje nawyki żywieniowe, by poprawić swoje zdrowie, samopoczucie i wygląd,
• schudnąć w bezpieczny sposób,
• dobrać odpowiednią dietę, która wspomoże proces leczenia choroby,
• ocenić stan sposobu swojego odżywiania,
• doedukować się w zakresie zasad prawidłowego odżywiania

udaj się do dietetyka.

5. Podsumowanie

Dietetyk to osoba, która udzieli profesjonalnych porad, jak się zdrowo odżywiać. Pomoże zrozumieć i zastosować zasady zdrowego odżywiania w codziennym życiu. Warto się do niego udać jeśli chcesz m.in. osiągnąć prawidłową masę ciała, poradzić sobie z chorobami związanymi z dietą czy polepszyć swoje samopoczucie. Wizyta u dietetyka to zdecydowanie lepszy pomysł, niż stosowanie modnych cud-diet polecanych przez osoby, które nie posiadają specjalistycznej wiedzy dietetycznej.

Bibliografia:

1. Patyk K., Dietetyka Studia. Czym się zajmuje dietetyka i gdzie ją najlepiej studiować w 2023?, online: https://dietetycy.org.pl/dietetyka-studia/, dostęp: 7.08.2023.
2. Strona internetowa Polskiego Towarzystwa Dietetyki, online: https://ptd.org.pl/, dostęp: 7.08.2023.
3. Wilkowska M., Dietetyk – zbiór informacji o zawodzie, online: https://dietetycy.org.pl/dietetyk/, dostęp: 7.08.2023.
4. 66 pomysłów na pracę po dietetyce, online: https://dietetycy.org.pl/62-pomysly-na-prace-po-dietetyce/, dostęp: 7.08.2023.