Z artykułu dowiesz się:
- Jakie są objawy niedoboru jodu.
- Ile jodu potrzebuje człowiek.
- W czym znajdziesz jod.
Geograficzne położenie Polski sprawia, że jod występuje w środowisku w bardzo małych ilościach. Dlatego jeszcze nie tak dawno temu niedobór tego pierwiastka wśród Polaków stanowił poważny problem.
Zmiana nastąpiła dopiero wtedy, gdy na rynek weszła jodowana sól.
Mimo wszystko w twoim najlepszym interesie leży, aby żywność bogata w jod znalazła się w twojej diecie. Skutki niedoboru jodu w organizmie to upośledzenie prawidłowego funkcjonowania tarczycy lub gorsza praca mózgu, ale tylko w przypadku długotrwałego niedoboru.
To tylko dwa z długiej listy objawów.
Przeczytaj artykuł i poznaj resztę z nich. Oprócz tego dowiesz się, jakie są najlepsze źródła jodu w żywności i ile go potrzebujesz.
SPIS TREŚCI:
1. Niedobór jodu — objawy
2. Ile jodu potrzebuje człowiek?
3. Źródła jodu w żywności
4. Podsumowanie
Potrzebujesz skutecznej diety, która nie tylko poprawi twoje zdrowie, ale również wygląd i samopoczucie? Zgłoś się do dyplomowanych specjalistów z Just be FIT! Ułożą dla ciebie zarówno indywidualny plan żywieniowy, jak i treningowy. Dzięki profesjonalnemu wsparciu sięgniesz po wymarzony cel o wiele szybciej.
1. Niedobór jodu — objawy
Mała ilość tego pierwiastka w organizmie wywołuje wiele nieprzyjemnych dolegliwości. Poniżej znajdziesz listę najważniejszych z nich.
Masz obrzęk na szyi (wole)
Wole to najpopularniejszy przejaw niedoboru jodu. Jak powstają? Proces zaczyna się od tarczycy, która nie otrzymuje odpowiedniej ilości jodu. Z winy niedoboru dochodzi do zmniejszonej produkcji hormonów tarczycy. Tarczyca próbuje nadrobić straty, przez co staje się dużo aktywniejsza. W efekcie mnoży komórki i rośnie, a na szyi pojawiają się wole.
Szybko i nagle tyjesz
Niedobór jodu wpływa na wzrost masy ciała. Tak samo jak w przypadku wola, wiąże się to z tarczycą. Hormony tarczycy kontrolują i regulują metabolizm. Jeśli proces ten jest zaburzony, organizm gorzej przekształca jedzenie w energię.
Zwiększ ilość jodu w diecie, a odwrócisz powyższą tendencję. Dojdzie do zwiększonej produkcji hormonów, dzięki czemu przyspieszy twój metabolizm.
Czujesz zmęczenie i osłabienie
Niedostateczne spożycie jodu i problemy z tarczycą, które wywołuje, są źródłem większego zmęczenia i osłabienia. To dlatego, że dzięki hormonom tarczycy organizm skutecznie wytwarza energię. Kiedy ich poziom spada, obniża się też ilość energii, którą dysponujesz.
Efekt jest taki, że szybciej się męczysz i czujesz ogólne osłabienie.
Wypadają ci włosy
Mieszki włosowe również potrzebują hormonów, które produkuje tarczyca. To dzięki nim regenerują się i zachowują dobrą kondycję. Niedobór jodu osłabia tarczycę, czyli w efekcie wpływa negatywnie na mieszki włosowe. Jeśli taki stan rzeczy utrzymuje się dłużej, włosy prawdopodobnie zaczną wypadać.
Na szczęście zapobiegniesz temu w prosty sposób. Jeśli włosy wypadają z powodu niedoboru jodu, przyjmuj więcej tego pierwiastka, a zatrzymasz negatywną tendencję.
Twoja skóra jest sucha i łuszczy się
Problemy skórne to kolejny problem, z którym borykają się osoby z niedoborem jodu. Tak jak w poprzednich przypadkach wiąże się to z tarczycą. Jej hormony sprawiają, że skóra skutecznie się regeneruje. Dlatego ich obniżony poziom przyczynia się do narodzin problemów skórnych, przede wszystkim suchości i łuszczenia się.
To jeszcze nie wszystko.
Hormony tarczycy regulują też potliwość ciała. Dlatego osoba z niższym poziomem hormonów poci się mniej niż ktoś, u kogo tarczyca pracuje prawidłowo. To problem, ponieważ pot dodatkowo nawilża skórę. Jego brak sprzyja przesuszeniom.
Ciągle jest ci zimno
Niedoczynność tarczycy sprawia, że jesteśmy bardziej wrażliwi na zimno, potwierdzają to badania, z których wynika, że taką przypadłość zaobserwowało u siebie ponad 80% osób. Jako że niedobór jodu w organizmie może prowadzić do niedoczynności tarczycy, często powoduje też nadwrażliwość na niskie temperatury.
Masz niskie tętno
Mała ilość jodu nieraz sprawia, że serce bije wolniej. Zaś jego nadmiar wręcz przeciwnie — przyspiesza rytm mięśnia sercowego.
Problem polega na tym, że niskie tętno wywołuje dodatkowe, negatywne objawy.
Do najpopularniejszych należą:
- zmęczenie,
- osłabienie,
- zawroty głowy,
- omdlenia.
Masz problemy z nauką i zapamiętywaniem informacji
Niedobór jodu negatywnie oddziałuje na twoją zdolność nauki i pamięć. Do takich wniosków doszli naukowcy po tym, jak przeprowadzili zakrojone na szeroką skalę badania.
W testach wzięło udział ponad 1000 dorosłych. Okazało się, że ci z wyższym poziomem jodu i hormonów tarczycy osiągnęli lepsze wyniki w nauce i badaniu pamięci. Dorośli z niedoborem jodu wypadli wyraźnie gorzej.
Doświadczasz problemów podczas ciąży
Ciąża wiele wymaga od kobiety. W jej trakcie zwiększa się zapotrzebowanie na jod, przez co u wielu przyszłych mam występują jego niedobory. Duża ilość tego pierwiastka jest niezbędna również w okresie laktacji.
Niedobór jodu sprzyja poważnym problemom zdrowotnym nie tylko u matki, ale także u dziecka.
U kobiet pojawiają się problemy, które już znasz, czyli wole, osłabienie, zmęczenie, zimno, itd. Natomiast u niemowląt niedobór jodu czasem hamuje wzrost i rozwój mózgu. W skrajnych przypadkach zdarzają się martwe ciąże.
Twoje okresy są nieregularne lub ciężkie
Zbyt mała ilość jodu sprawia, że okres pojawia się nieregularnie lub nasila się. Ponadto wedle wielu badań u kobiet, które cierpią na niedoczynność tarczycy, częściej zdarzają się silne krwawienia miesięczne.
2. Ile jodu potrzebuje człowiek?
Przyjmujemy, że zalecane dzienne spożycie (RDI) wynosi 150 mcg. Jednak — jak zapewne się domyślasz — u kobiet w ciąży lub karmiących piersią zapotrzebowanie wzrasta. Ciężarne kobiety powinny przyjmować przynajmniej 220 mcg, zaś matki karmiące piersią 290 mcg jodu dziennie.
Największym problemem jest tutaj to, że aby uzupełnić niedobór jodu należy sięgnąć po ściśle określone produkty, bo niewiele z nich ma w ogóle w składzie ten pierwiastek. Między innymi przez to jego niedobór jest tak powszechny.
3. Źródła jodu w żywności
Poniżej znajdziesz listę produktów, które dostarczą organizmowi największą ilość jodu.
Wodorosty
Te wodne rośliny uchodzą za jedno z najbogatszych źródeł jodu. Jednak jego ilość w dużej mierze zależy od gatunku wodorostów, miejsca ich występowania oraz sposobu, w jaki je przygotujesz.
Ze wszystkich wodorostów najlepiej wypada gatunek kombu kelp. Zawiera do 2500 mcg jodu na arkusz.
Dorsz
Jeśli chodzi o ryby, te z najmniejszą zawartością tłuszczu zawierają najwięcej jodu. Tak mówią zebrane w tym temacie badania. Dla przykładu: 85 g dorsza zawiera około 63-99 mcg jodu.
Nabiał
U europejczyków nabiał stanowi główne źródło jodu w diecie. Najlepiej pod tym względem wypada ser żółty, bo zawiera 30 mcg jodu w 100 g. Dla porównania ser twarogowy w tej samej ilości posiada tylko 3,7 mcg jodu.
Sól jodowana
Sól jodowana pojawiła się w Polsce po raz pierwszy w 1935 roku. Mimo że producenci wprowadzają jod do soli sztucznie, nie zmienia to faktu, że gotowy produkt jest bardzo bogatym źródłem tego pierwiastka. Już 1 g soli jodowanej zawiera prawie 23 mcg jodu. Do zwykłej soli dodawany jest jodek potasu, który pomaga w zwalczeniu bakterii i wirusów.
Krewetki
Dzięki krewetkom i innym owocom morza dostarczysz organizmowi sporą dawkę jodu. To dlatego, że stworzenia te pochłaniają jod obecny w wodzie morskiej. W przypadku krewetek 100 g zapewni ci 35 mcg jodu.
Jajka
Jajka są skromnym, ale za to łatwo dostępnym źródłem jodu. W 100 g (mniej więcej 2 jajka) znajdziesz 9,5 mcg jodu.
Tuńczyk konserwowy
Tuńczyk w puszce to kolejne łatwo dostępne i wygodne źródło jodu. Ma mało kalorii, dużo białka i około 25 mcg jodu w 100 g.
Suszone śliwki
Jeśli jesteś weganinem, poza wodorostami i solą wybierz również suszone śliwki. Pięć takich owoców to około 13 mcg jodu.
Oczywiście jako nie-weganin też po nie sięgnij, jeśli lubisz. Suszone śliwki są bardzo zdrowym produktem.
4. Podsumowanie
Wiesz już, że przewlekły niedobór jodu bywa niebezpieczny — szczególnie w okresie ciąży. Jednak jeśli wprowadzisz do diety produkty z artykułu, prawdopodobnie unikniesz związanych z nim problemów. Już odrobina soli w głównych posiłkach skutecznie pokrywa zapotrzebowanie na ten pierwiastek.
Pomyśl również o suplementacji. Najbardziej przyda się wtedy, gdy zauważasz u siebie któreś z wyżej wymienionych objawów. Pamiętaj jednak także o wysokim stężeniu jodu, bo jego nadmiar szkodzi tak samo, jak niedobór. Nie przesadzaj z ilością tego pierwiastka!
Potrzebujesz skutecznej diety, która nie tylko poprawi twoje zdrowie, ale również wygląd i samopoczucie? Zgłoś się do dyplomowanych specjalistów z Just be FIT! Ułożą dla ciebie zarówno indywidualny plan żywieniowy, jak i treningowy. Dzięki profesjonalnemu wsparciu sięgniesz po wymarzony cel o wiele szybciej, skuteczniej i co najważniejsze — bezpieczniej.
Bibliografia:
- Joung J., Cho Y., Park S., i in., Effect of iodine restriction on thyroid function in subclinical hypothyroid patients in an iodine-replete area: a long period observation in a large-scale cohort. “Thyroid Research” 2014: 24(9), s. 1361-1368.
- Xu J., Liu X., Yang X., i in., Supplemental selenium alleviates the toxic effects of excessive iodine on thyroid, “Biological Trace Element Research” 2011: 141(1-3), s. 110-118.