Dieta na trądzik. Czy dieta może wpływać na cerę trądzikową?

Czy dieta antytrądzikowa jest skuteczna? Nie wszystkie diety rekomendowane w celu wspomagania terapii trądziku mają solidne potwierdzenie w literaturze naukowej. U niektórych osób mogą one okazać się na tyle skuteczne, że wizyta u dermatologa okaże się niepotrzebna.

Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się, czy dieta dla skóry trądzikowej może być skuteczna, czego unikać w diecie na trądzik i jakie produkty na trądzik warto jeść.

1. Czym jest trądzik? Objawy trądziku

Trądzik pospolity to choroba skórna, która najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania. Jest spowodowana nadmiernym stymulowaniem gruczołów łojowych przez zmiany hormonalne. Do głównych objawów trądzikowych należą:

• łojotok,
• zaskórniki,
• grudki,
• krosty,
• nacieki,
• torbiele.

Zmiany te mogą występować w różnym stopniu nasilenia.

2. Przyczyny i objawy trądziku

Czynniki mające wpływ na rozwój trądziku obejmują między innymi nadmierną produkcję sebum przez gruczoły łojowe, które są regulowane przez hormony i układ nerwowy. Inne czynniki mogące wpłynąć na przebieg trądziku to:

• warunki klimatyczne i poziom nasłonecznienia,
• późna faza lutealna u kobiet,
• nieodpowiednia higiena skóry,
• dieta.

3. Indeks glikemiczny i IGF jako przyczyny trądziku?

Indeks glikemiczny odgrywa ważną rolę w diecie stosowanej przy leczeniu trądziku. Jest to parametr określający szybkość, z jaką poziom cukru we krwi wzrasta po spożyciu danego produktu żywnościowego. Wartości indeksu glikemicznego mieszczą się w przedziale od 0 do 100, przy czym wyższa wartość wskazuje na szybszy wzrost poziomu glukozy.

Dlaczego jest to istotne w kontekście trądziku? Nadmierna ilość glukozy we krwi prowadzi do zwiększonej produkcji insuliny, hormonu odpowiedzialnego za obniżenie stężenia cukru. To z kolei może wpływać na pojawianie się zmian trądzikowych.

Wzrost poziomu insuliny w organizmie prowadzi do zwiększonego wydzielania insulinopodobnego czynnika wzrostu, znanego jako IGF. To właśnie IGF może przyczyniać się do powstawania lub nasilenia objawów trądziku na różne sposoby.

Skutki działania IGF obejmują:

• zablokowanie mieszków włosowych,
• intensyfikację wzrostu keranocytów w kanale łojowym,
• nieprawidłowe złuszczanie korneocytów,
• nadprodukcja sebum,
• nasilenie stanów zapalnych.

Z tego względu wysokie stężenie glukozy we krwi, prowadzące do dalszych konsekwencji metabolicznych, może nasilać objawy trądziku. W związku z tym zaleca się ograniczenie spożywania żywności o wysokim indeksie glikemicznym. Wykazano, że dieta o niskim indeksie glikemicznym może skutecznie zmniejszać liczbę zmian trądzikowych oraz łagodzić przebieg tej dolegliwości.

Dieta antytrądzikowa. Jak te produkty wpływają na cerę? Czego unikać?

Wysoki indeks glikemiczny. Węglowodany w diecie – nie wolno jeść?

Produkty o wysokim indeksie glikemicznym, których należy unikać w trosce o zdrowie skóry, to te bogate w węglowodany, szczególnie cukry proste. Do tej grupy należą przede wszystkim:

• wyroby z mąki pszennej, takie jak białe pieczywo, kasza manna, biały ryż i ryżowe wafle,
• słodycze, w tym cukierki i mleczną czekoladę,
• suszone owoce,
• napoje gazowane,
• soki i napoje owocowe,
• lody,
• piwo.

Niski indeks glikemiczny – produkty wskazane. Co warto jeść?

Aby efektywnie zwalczać trądzik, zaleca się spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym. Wśród nich znajdują się pełnoziarniste wyroby zbożowe, takie jak brązowy ryż, makaron razowy, kasza gryczana czy otręby pszenne. Chleb żytni również warto włączyć do diety z różnych powodów, między innymi ze względu na jego niski indeks glikemiczny.

Podobnie świeże i surowe warzywa mają stosunkowo niski indeks glikemiczny. Ogólnie rzecz biorąc, produkty bogate w błonnik charakteryzują się niższym indeksem glikemicznym. Wśród owoców o niskim indeksie glikemicznym można wymienić takie jak czereśnie, wiśnie, awokado, owoce cytrusowe, maliny czy gruszki. W przypadku owoców ich dojrzałość również wpływa na wzrost indeksu glikemicznego – im są bardziej dojrzałe, tym wyższy jest ich indeks.

Produkty bogate w białko i tłuszcze często posiadają bardzo niski indeks glikemiczny. Do tej grupy zaliczają się między innymi oleje roślinne, masło, różne rodzaje wędlin, mięso, jaja oraz orzechy.

Przy wyborze diety o niskim indeksie glikemicznym, warto również zapoznać się z dodatkowymi wytycznymi dotyczącymi takiego sposobu odżywiania. Różne metody przetwarzania żywności, takie jak mielenie czy gotowanie, mogą prowadzić do zwiększenia indeksu glikemicznego produktów. Z tego powodu zaleca się spożywanie produktów w jak najmniej przetworzonej formie, oczywiście w granicach praktycznych możliwości.

4. Produkty mleczne i białka mleka – produkty przeciwwskazane?

Produkty mleczne i mleko a trądzik. Jakie produkty wywołują trądzik?

Jak się okazuje, produkty mleczne, a szczególnie mleko, mogą negatywnie wpływać na powstawanie trądziku oraz kondycję skóry osób zmagających się z tym problemem. Regularne spożywanie mleka zwiększa ryzyko wystąpienia trądziku, w niektórych przypadkach nawet o 50%. Co interesujące, większy wpływ na powstawanie zmian trądzikowych wywiera mleko odtłuszczone niż mleko pełnotłuste. Badania wykazały, że spożywanie mleka odtłuszczonego zwiększa ryzyko wystąpienia trądziku o ponad 80%.

Dlaczego mleko wpływa na nasilenie objawów trądzikowych? Stwierdzono, że mleko podnosi poziom insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF), który był omawiany w poprzednim rozdziale. Proces ten zachodzi na dwa sposoby: po pierwsze, mleko i produkty mleczne zawierają IGF, który jest bezpośrednio wchłaniany w naszym przewodzie pokarmowym, a po drugie, kazeina w mleku stymuluje uwalnianie IGF-1 z wątroby, co zwiększa jego poziom we krwi.

Jest pewne, że mleko może zwiększać ryzyko wystąpienia trądziku i pogarszać jego przebieg. Natomiast nie ma jednoznacznych dowodów dotyczących wpływu innych produktów mlecznych, jak serów żółtych czy jogurtów, na powstawanie trądziku.

Zazwyczaj osobom zmagającym się z trądzikiem zdecydowanie odradza się spożywanie jakiegokolwiek rodzaju mleka. Jeżeli to nie przyniesie poprawy, wówczas sugeruje się wyeliminowanie pozostałych produktów mlecznych, zaczynając od serów żółtych i twarogowych.

Jogurty owocowe i lody także wyklucza się w pierwszej kolejności, razem z mlekiem, ale głównie ze względu na ich wysoki indeks glikemiczny.

Odżywki białkowe – tych produktów lepiej unikać?

Warto również wspomnieć, że trądzik może być nasilany przez odżywki białkowe, które często bazują na białkach mleka, w tym zarówno na kazeinie, jak i na serwatce. Odżywki białkowe cieszą się popularnością zwłaszcza wśród kulturystów i sportowców, a to wśród tych grup odnotowuje się wyższy procent przypadków trądziku.

5. Czekolada – jeść czy nie jeść?

Czekolada, zarówno mleczna jak i gorzka, może przyczyniać się do nasilenia zmian trądzikowych. Stwierdzono, że spożywanie 10 gramów gorzkiej czekolady dziennie prowadzi do znacznego zwiększenia złuszczania korneocytów oraz intensyfikuje kolonizację bakterii wywołujących trądzik.

U jedzących czekoladę często można zaobserwować wzrost liczby zaskórników i zmian zapalnych. W związku z tym, zwykle odradza się pacjentom spożywanie czekolady mlecznej, a czasami również gorzkiej, w zależności od indywidualnych efektów leczenia.

6. Fast food oraz żywność wysoko przetworzona – lepiej te produkty unikać

Wykazano, że żywność zawierająca szkodliwe tłuszcze trans, a także produkty wysoko przetworzone, w tym smażone i typowe dla fast foodów, mogą wpływać na pojawianie się i nasilenie trądziku.

To właśnie z tych powodów, jeśli walczysz z trądzikiem, lepiej unikaj gotowych posiłków, takich jak:

• burgery,
• zapiekanki,
• hot dogi,
• pizza,
• frytki.

Dobrym pomysłem będzie również wyeliminowanie słodyczy i wyrobów cukierniczych, w tym pączków, drożdżówek, herbatników, batoników, wafli czekoladowych, a także przekąsek, takich jak krakersy czy chipsy ziemniaczane.

7. Witamina D a dieta przy trądziku

Jak się okazuje, witamina D może wspierać walkę z trądzikiem. Analizy badań naukowych jasno wykazały, że poziom witaminy D we krwi osób cierpiących na trądzik jest znacząco niższy niż u osób, które nie zmagają się z trądzikiem. Te wyniki sugerują, że niedobór witaminy D może mieć wpływ na rozwój i utrzymanie trądziku.

Stosowanie aktywnej formy witaminy D może zmniejszyć nasilenie trądziku, w tym obniżyć poziom substancji prozapalnych.

8. Cynk a trądzik. Czy jedzenie na trądzik z cynkiem może poprawić stan skóry?

Wykazano, że podobnie jak w przypadku witaminy D, osoby z trądzikiem mają znacząco niższe poziomy cynku we krwi w porównaniu do osób zdrowych. Dotychczasowe badania wskazują, że cynk posiada właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i wspomagające układ odpornościowy.

Sugeruje się, że dzięki tym właściwościom cynk mógłby być skuteczny w łagodzeniu zmian trądzikowych. Niestety, na chwilę obecną brakuje jednoznacznych badań, które pozwoliłyby sformułować definitywne wnioski. U niektórych pacjentów stosowanie cynku może przynieść poprawę i zmniejszyć objawy trądziku. Należy jednak zaznaczyć, że cynk nie okazuje się skuteczny u wszystkich osób.

9. Omega-3, czyli ryby na trądzik – produkty polecane

Kwasy tłuszczowe omega-3, które znajdują się w tłustych rybach morskich takich jak łosoś i śledź, mogą przyczynić się do łagodzenia objawów trądziku. Inne źródła omega-3 to pstrąg tęczowy i węgorz. Dzięki ich silnym właściwościom przeciwzapalnym, które polegają na hamowaniu produkcji substancji prozapalnych, omega-3 mogą obniżać poziom IGF-1, co przekłada się na terapeutyczne działanie w przypadku trądziku. Z tych powodów u osób zażywających omega-3 można zaobserwować poprawę objawów trądziku – zmniejszenie liczby krost, zaskórników, grudek czy redukcję tłustości skóry.

W kontekście omega-3 i chorób skóry, warto również wspomnieć o ich pozytywnym wpływie na łuszczycę. Wykazano, że kwasy tłuszczowe omega-3 łagodzą świąd, zmniejszają rumień i skalowanie skóry. Zaleca się pacjentom regularne spożywanie tłustych ryb morskich lub, gdy to niemożliwe, stosowanie suplementacji omega-3.

10. Odpowiednia dieta na trądzik. Wpływ diety na trądzik. Co jeść? Podsumowanie

Jak widać, zależność między dietą a trądzikiem jest spora – dieta może mieć wpływ na naszą skórę. Oprócz wymienionych w artykule produktów, które mogą wspomóc walkę z trądzikiem można wymienić jeszcze kilka innych, choć ich skuteczność nie została jeszcze w pełni potwierdzona przez badania. Wśród tych produktów znajdują się przykładowo olej z wiesiołka, olej lniany, ostropest plamisty i ekstrakt z chmielu.

Dieta na trądzik hormonalny, dieta na trądzik różowaty, dieta na trądzik pospolity, a może dieta na trądzik młodzieńczy? Rozpocznij współpracę z dietetykami Just be FIT i polepsz swój stan skóry!

Bibliografia:

1. Frąszczak K., Trądzik i dieta, czyli sposób żywienia i jego wpływ na zmiany skórne, online: https://dietetycy.org.pl/tradzik-dieta/, dostęp: 29.01.2024.
2. Kozłowska J., Rola cynku w walce z trądzikiem. Czy jest skuteczny?, online: https://dietetycy.org.pl/rola-cynku-w-walce-z-tradzikiem/, dostęp: 29.01.2024.
3. Kulczyński B., Trądzik: jak się go pozbyć dietą? Czyli co jeść na trądzik, aby go zwalczyć, online: https://www.youtube.com/watch?v=Msc9AoPJU7E, dostęp: 29.01.2024.