Z artykułu dowiesz się:
- Jakie wartości odżywcze mają jajka
- Jakie jest zastosowanie jaj
- O argumentach za i przeciw spożywaniu jaj
- O przeciwskazaniach w spożywaniu tego produktu
Istnieje wiele przesłanek mówiących o konieczności ograniczenia spożywania jaj ze względu na ich zły wpływ na organizm oraz takich, które sugerują, że nie ma żadnych przeciwwskazań w spożywaniu ich w dowolnej ilości.
Jajka, jak chyba prawie każdy produkt, mogą mieć działanie pozytywne i negatywne.
Chcecie dowiedzieć się, jakie mają wartości jajka oraz co przemawia za spożywaniem ich lub ograniczeniem?
Przeczytajcie artykuł, który pokrótce wyjaśnia problem.
SPIS TREŚCI:
1. Jakie wartości mają jaja?
2. Zastosowanie jajek w diecie
3. Argumenty za i przeciw spożywaniu jaj
4. Przeciwwskazania
5. Podsumowanie nt. jajek w diecie
W przygotowaniu odpowiednich planów żywieniowych i treningowych pomogą ci dyplomowani specjaliści z Just be FIT. Z ich pomocą osiągniesz cel szybko i zdrowo!
1. Jakie wartości mają jaja?
Do niedawna Stowarzyszenie Kardiologów USA przestrzegało, że spożywanie 3 jaj tygodniowo to maksimum, ponieważ uważano, że jaja są źródłem cholesterolu, tłuszczu i kalorii.
W 2006 zrewidowali swoje stanowisko. Wykazano, że jaja mają wiele pozytywnych wartości odżywczych. Jakich?
Jaja kurze mają w sobie nutraceutyki, czyli składniki biologiczne aktywne wywierające korzystny wpływ na zdrowie poprzez pozytywne działanie na procesy metaboliczne.
Co zawiera jajko?
- Lizozym – jest ważnym składnikiem białka jaja. Ma niezwykle silne właściwości antybakteryjne. Znajduje zastosowanie w medycynie, weterynarii, farmacji i utrwalaniu żywności.
- Cystatyna – ma właściwości w leczeniu chorób przyzębia, jest skuteczna w obniżaniu aktywności proteaz serynowych, ale także jest badana pod kątem terapii przeciwnowotworowej. Ma też działanie bakteriobójcze i grzybobójcze.
- Owotransferyna – wiążę żelazo, utrudniając dostęp bakterii do organizmu.
- Kwasy tłuszczowe – np. kwas arachidonowy, który ma wpływ na wzrost niemowląt i budowy ich układu nerwowego.
- Lecytyna – odgrywa rolę w tworzeniu biologicznych ścian komórkowych i transportowaniu przez nie określonych składników odżywczych.
- Ksantofile – pełnią funkcję przeciwutleniaczy.
- Witaminy – jajo zawiera niemal wszystkie witaminy.
- Foswityna – ma bardzo dobry skład aminokwasowy.
- Związki mineralne – w jaju występują takie związki mineralne jak: fosfor, selen. żelazo, cynk.
- Kwas sialowy – który wykorzystywany jest ostatnio do leków przeciwzapalnych.
Przeciętnie jedna sztuka jajka dostarcza 70 kalorii, 6,4 g białka i 4,9 g tłuszczu. W skład jaj wchodzą zarówno kwasy tłuszczowe z rodziny omega 3 i 6: Omega 6 ogółem – 1,583 g/100 g. DHA – 0,058 g.
2. Zastosowanie jaj
Medycyna
Odkrywa się coraz to nowe właściwości jaj. Zawarte w nich lipidy działają protekcyjnie na układ sercowo-naczyniowy oraz przyczyniają się do obniżenia stężenia cholesterolu i ciśnienia krwi. Składniki jajek mają też zdolność hamowania procesów zapalnych, mają właściwości bakteriobójcze i przeciwwirusowe.
Lizozym, białko pochodzące z jajka, wykorzystywany jest do wsparcia terapii antybiotykowej oraz przeciwbólowej w przebiegu infekcji.
Ponadto jajo może mieć wpływ na narząd wzroku oraz leczenie chorób tkanki łącznej.
Gastronomia
W kuchni jajo jest niezwykle istotnym produktem. Możemy zrobić z niego jajecznicę, usmażyć na patelni, ugotować, podać w koszulce, zrobić z jajek omleta.
Istnieje wiele ciekawych przepisów wykorzystujących jaja, a każde z nich oferuje smaczną potrawę.
Dobrze doprawione jaja są w każdej formie bardzo smaczne.
Jaja wykorzystuje się także do stworzenia sosów do potraw – jako element łączący składniki – np. przy lepieniu kotletów warzywnych lub jako niezbędny składnik do ciasta.
3. Argumenty za i przeciw spożywaniu jajek
Jak każdy produkt jaja mają swoje plusy i minusy. Zaleca się jedzenie jaj z innymi produktami, które dostarczą innych składników odżywczych organizmowi.
Żywienie samymi jajami na pewno nie wyjdzie nikomu na zdrowie. Tak jak żywienie się tylko jednym rodzajem jakiegokolwiek produktu.
Do argumentów za spożywaniem jaj należą:
- Doniesienia naukowe z ostatnich lat wskazują, że jaja mogą obniżyć ryzyko wystąpienia wielu chorób. Substancje odżywcze z jaja mogą wzmacniać kondycję i uzupełniać niepełną dietę w wymagane składniki. Jajkami można stosunkowo łatwo uzupełnić te składniki, których brakuje w odżywianiu całych populacji.
- 1 jajo to aż 25% zapotrzebowania dziennego na białko dla dorosłego człowieka!
- Jaja mogą przyczynić się do wzrostu cholesterolu HDL.
- Luteina zawarta w jajach może przyczynić się do dobrego funkcjonowania wzroku.
- Szybko nasycają, dzięki czemu możemy lepiej kontrolować masę ciała.
Argumenty przeciw spożywaniu jajek:
- Mogą wzmagać niekorzystne działanie nasyconych kwasów tłuszczowych.
- Jedno jajko ma aż 200 mg cholesterolu.
- Jajka mogą powodować wytwarzania N-tlenku trimetyloaniny, który przyczynia się w sposób pośredni do wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu.
4. Przeciwwskazania
Alergia może być głównym powodem, dla którego należy wykluczyć z diety jajka. Zawierają szereg substancji alergennych, takich jak: owomukoid, owoalbumina, owotransferyna, lizozym, alfa-liwetyna, globuliny, lipoproteiny.
Reakcje alergiczne wywołane tymi substancjami, mogą mieć zarówno ciężki, jak i lekki charakter.
Osoby z miażdżycą, otyłością i cukrzycą typu 2 lub także powinny ograniczyć spożycie jaj do dwóch tygodniowo lub wykluczyć je z diety całkowicie.
5. Podsumowanie
Jaja są jednym z najwartościowszych produktów żywnościowych, ponieważ mają wiele pozytywnych właściwości dla organizmu.
Są szeroko wykorzystywane – w przemyśle żywnościowym i medycznym.
Jaja zawierają białka, lipidy, substancje mineralne, węglowodany, witaminy oraz inne bioaktywne substancje.
Bardzo istotny jest także sposób przechowywania i żywienia kur. Jeżeli żyją w dobrych warunkach i dostarcza się im odpowiednich składników odżywczych, to są w stanie wytworzyć znacznie więcej jaj o większej wartości odżywczej.
W gotowaniu jaj należy uważać także na długość przyrządzania. Ponad 10 minut gotowania jaj spowoduje wypłukanie ich z wartości odżywczych. Gotowane jaja są znacznie zdrowsze od tych smażonych na tłuszczu.
Ilość spożywanych jaj uzależniona jest od indywidualnej diety online.
Jaja można także zastąpić różnymi produktami. Wiążącym składnikiem może być np. siemię lniane, masło orzechowe lub roztarty banan.
Bibliografia:
- Kijowski J., Jaja cennym źródłem składników bioaktywnych, “Żywność. Nauka. Technologia Jakość” 2013, online: http://www.pttz.org/zyw/wyd/czas/2013,%205(90)/03_Kijowski.pdf, dostęp 03.08.2022.
- Zdrojewicz Z., Herman M., Starostecka E., Jajo kurze jako źródło cennych substancji biologicznie czynnych, “Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej” 2016, online: https://phmd.pl/api/files/view/116954.pdf, dostęp: 03.08.2022.
- Pawlikowska-Łagód K., Jaja – wszystko co musisz o nich wiedzieć, online: https://zywienie.medonet.pl/produkty-spozywcze/jaja-wszystko-co-musisz-o-nich-wiedziec/b7t6rze, dostęp 05.08.2022.
