Hashimoto dieta – zalecenia i przeciwwskazania

Specjalnie dobrana dieta i plan treningowy pomogą ci osiągnąć sukces zarówno jeśli chodzi o zdrowie, jak i estetyczną sylwetkę. W ustaleniu zindywidualizowanej strategii działania pomogą ci dyplomowani specjaliści z Just be FIT. Zgłoś się po pomoc, a w krótkim czasie odnotujesz wyraźne efekty włożonego wysiłku.

1. Czym jest choroba Hashimoto?

Choroba Hashimoto, znana również jako przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, limfocytarne zapalenie tarczycy czy przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy, jest schorzeniem układu odpornościowego, które powoduje uszkodzenie tarczycy. Jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy i najczęściej występującą chorobą o podłożu autoimmunologicznym.

Choroba Hashimoto to choroba autoimmunologiczna. To choroba, w trakcie której układ immunologiczny atakuje tarczycę. Zwykle układ odpornościowy chroni organizm przed infekcjami, ale w przypadku choroby Hashimoto występuje nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna, w której układ odpornościowy błędnie rozpoznaje komórki tarczycy jako obce i atakuje je. To prowadzi do stanu zapalnego w tarczycy i stopniowego uszkodzenia jej tkanki.

Innymi przykładami chorób autoimmunologicznych są reumatoidalne zapalenie stawów oraz cukrzyca.

2. Objawy choroby Hashimoto

Objawy choroby Hashimoto mogą być różne dla różnych osób i mogą się różnić w zależności od stopnia zaawansowania choroby.

Niektóre z typowych objawów choroby Hashimoto to:

• niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) – jest to najczęstsze objawowe powiązane z chorobą Hashimoto. Może prowadzić do zmęczenia, osłabienia, przyrostu masy ciała, uczucia zimna, suchej skóry, łamliwych paznokci, osłabienia mięśni, utraty włosów, zaparcia, obniżonego nastroju, depresji, zaburzeń koncentracji i pamięci. Poza niedoczynnością tarczycy choroba Hashimoto ma jednak znacznie więcej niepożądanych powikłań. Niedoczynność tarczycy może występować, ale nie musi przy Hashimoto;
• powiększenie tarczycy (wole) – choroba Hashimoto może prowadzić do powiększenia tarczycy, które zwie się również wolem. Może być widoczne jako wybrzuszenie na przedniej części szyi i powodować trudności w połykaniu lub oddychaniu. Do tej dolegliwości przyczynia się niedobór jodu;
• bóle mięśni i stawów – niektórzy pacjenci z chorobą Hashimoto mogą doświadczać bólu i sztywności mięśni oraz stawów;
• problemy z płodnością – choroba Hashimoto może wpływać na płodność u kobiet, powodując nieregularne lub brak miesiączki, trudności w zajściu w ciążę lub poronienia;
• zmiany nastroju – niektórzy pacjenci mogą doświadczać zmian nastroju, takich jak depresja, lęk, drażliwość lub zmniejszone zainteresowanie życiem codziennym;
• nietolerancja na zimno – osoby ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto mogą mieć trudności w utrzymaniu odpowiedniej temperatury ciała i mogą odczuwać większą wrażliwość na zimno.

Warto zauważyć, że objawy Hashimoto mogą być różne u różnych osób, nie wszyscy pacjenci muszą doświadczać wszystkich wymienionych objawów. Jeśli masz podejrzenie choroby Hashimoto lub doświadczasz któregokolwiek z tych objawów, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem, który będzie mógł postawić odpowiednią diagnozę i zaproponować odpowiednie leczenie.

Objawy niedoczynności tarczycy są bardzo podobne do choroby Hashimoto i ciężko samemu ocenić, z jaką chorobą mamy do czynienia. Niedoczynność tarczycy opisuje się jako stan, w którym tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów tarczycy, a Hashimoto jako chorobę, w której organizm atakuje własne komórki.

3. Przyczyny choroby Hashimoto

Przyczyny choroby Hashimoto nie są w pełni poznane, ale istnieje kilka czynników, które mogą przyczyniać się do jej rozwoju. Głównymi przyczynami są:

• czynniki genetyczne – choroba Hashimoto ma silne podłoże genetyczne. Osoby mające bliskich krewnych z chorobą Hashimoto lub innymi chorobami autoimmunologicznymi są bardziej narażone na jej rozwinięcie;
• układ odpornościowy – choroba Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, co oznacza, że układ odpornościowy atakuje własne tkanki. W przypadku Hashimoto układ odpornościowy błędnie rozpoznaje komórki tarczycy jako obce i atakuje je. Nadal nie jest jasne, dlaczego układ odpornościowy rozpoczyna ten atak, ale czynniki genetyczne i środowiskowe mogą odgrywać rolę w jego uruchomieniu;
• czynniki środowiskowe – niektóre czynniki środowiskowe mogą być związane z rozwojem choroby Hashimoto. Należą do nich m.in. narażenie na promieniowanie, zakażenia wirusowe, nadmiar jodu w diecie oraz niektóre czynniki chemiczne;
• płeć – choroba Hashimoto występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. Nie jest jasne, dlaczego kobiety są bardziej narażone, ale hormony płciowe mogą mieć wpływ na rozwój choroby.

Warto podkreślić, że choć te czynniki mogą zwiększać ryzyko zachorowania na chorobę Hashimoto, nie oznacza to, że u każdej osoby rozwinie się właśnie ta choroba. Choroba Hashimoto jest wynikiem skomplikowanej interakcji genów, układu odpornościowego i środowiska. Przyczyny powstawania tej choroby nadal są badane przez naukowców.

Jeśli masz podejrzenie choroby Hashimoto lub chcesz uzyskać więcej informacji, zalecam konsultację z lekarzem, który będzie w stanie przeprowadzić odpowiednie badania i postawić diagnozę.

4. Leczenie choroby Hashimoto

Diagnoza choroby Hashimoto opiera się na ocenie objawów, badaniach krwi (w tym pomiarze poziomu hormonów tarczycy i przeciwciał przeciwtarczycowych) oraz badaniu ultrasonografem.

Leczenie choroby Hashimoto ma na celu łagodzenie objawów i utrzymanie prawidłowej pracy tarczycy. Zazwyczaj obejmuje regularne przyjmowanie hormonów tarczycy w formie leków zastępczych, które doprowadzają do zwiększenia produkcji hormonów tarczycy.

Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu postawienia diagnozy i ustalenia odpowiedniego planu leczenia w przypadku podejrzenia choroby Hashimoto.

Leczenie choroby Hashimoto opiera się na trzech głównych aspektach. Po pierwsze – farmakoterapii. Najczęściej stosowanym lekiem w leczeniu Hashimoto jest lewotyroksyna (L-thyroksyna), syntetyczny odpowiednik hormonu tarczycy. Ten lek zastępuje niedobór hormonów tarczycy i pomaga w utrzymaniu prawidłowej funkcji tarczycy. Dawkowanie lewotyroksyny jest ustalane indywidualnie dla każdego pacjenta przez lekarza endokrynologa i wymaga regularnego monitorowania poziomu hormonów tarczycy.

Po drugie – edukacji i samoopiece. Osoby z chorobą Hashimoto powinny być dobrze poinformowane na temat swojej choroby i sposobów, w jaki mogą zadbać o swoje zdrowie. Ważne jest regularne monitorowanie poziomu hormonów tarczycy poprzez badania krwi oraz wizyty u lekarza endokrynologa w celu dostosowania dawki lewotyroksyny. Ponadto, osoby z Hashimoto powinny dbać o zdrowy styl życia, w tym odpowiednie odżywianie, regularną aktywność fizyczną, kontrolę stresu i odpowiednią ilość snu.

Po trzecie – kontroli objawów. W przypadku wystąpienia objawów niedoczynności tarczycy, takich jak zmęczenie, przyrost masy ciała, depresja czy problemy z koncentracją, istotne jest zwrócenie się do lekarza w celu odpowiedniego przebadania. Może to obejmować dostosowanie dawki lewotyroksyny, wprowadzenie innych terapii wspomagających lub poradzenie się specjalisty, takiego jak psycholog czy terapeuta.

5. Produkty zalecane i niezalecane

Jaka dieta będzie najlepsza przy Hashimoto? W przypadku choroby Hashimoto nie ma jednego uniwersalnego planu żywieniowego, który byłby odpowiedni dla wszystkich pacjentów. Jednak istnieje kilka ogólnych zaleceń dietetycznych, które mogą być korzystne dla osób z tą chorobą. Pamiętaj jednak, że zawsze najlepiej skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, którzy będą w stanie dostosować plan żywieniowy do Twoich indywidualnych potrzeb.

Jaka powinna być dieta przy Hashimoto? Poniżej przykłady zalecanych produktów.

1. Źródła jodu: jod jest niezbędny do prawidłowej syntezy hormonów tarczycy. Warto więc spożywać produkty bogate w jod, takie jak ryby morskie (np. łosoś, tuńczyk), algi morskie (np. wakame, nori) oraz jodowana sól. Zalecane dzienne spożycie na jod to ok. 150 μg.
2. Źródła selenu: selen jest minerałem, który odgrywa rolę w przemianie hormonów tarczycowych. Produkty bogate w selen to np. orzechy brazylijskie, tuńczyk, indyk, jajka, pełnoziarniste produkty zbożowe.
3. Źródła zdrowych tłuszczy: tłuszcze nienasycone, takie jak oliwa z oliwek, awokado, nasiona chia i orzechy, mogą wspomagać zdrowie tarczycy.

Żywność o niskim indeksie glikemicznym: wybieraj produkty, które nie powodują gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi, takie jak warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, pełnoziarniste produkty zbożowe i białka (np. chude mięso).

W diecie Hashimoto powinny się znaleźć także produkty, które poprawią wchłanianie żelaza (np. jajka, wątroba, mięso wołowe, zielone warzywa liściaste). Niezbędny jest także błonnik pokarmowy (poleca się produkty, w których znajdują się węglowodany złożone), który pozwoli pozbyć się zaparć, a także ustabilizuje poziom cholesterolu i glukozy we krwi. Obecne powinny być także zielone, czerwone i pomarańczowe warzywa, pestki dyni czy nasiona słonecznika.

Jakich produktów lepiej unikać?

Surowe warzywa krzyżowe, czyli kapusta, brokuły, kalafior, jarmuż i brukselka mogą hamować wchłanianie jodu i powodować niedoczynność tarczycy. Można je spożywać, ale zaleca się gotowanie na parze, co zmniejsza ich wpływ na tarczycę.

Lepiej unikać także żywności bogatej w gluten (gluten free diet). Niektóre osoby z chorobą Hashimoto mają również nietolerancję glutenu lub celiakię. W takich przypadkach warto rozważyć dietę bezglutenową, która może przynieść ulgę. Produkty zawierające gluten, takie jak pszenica, jęczmień i żyto, powinny być ograniczone lub wyeliminowane. Dieta bezglutenowa łagodzi także procesy zapalne w organizmie.

Poza tym koniecznie unikaj żywności przetworzonej, bogatej w sztuczne dodatki, konserwanty, sztuczne słodziki i nasycone kwasy tłuszczowe. Takie produkty mogą wpływać negatywnie na ogólne zdrowie, w tym również na funkcjonowanie tarczycy.

Nie zaleca się także produktów goitrogennych, czyli takich, które zaburzają syntezę hormonów tarczycy. Zaliczamy do nich m.in. produkty na bazie soi czy tofu.

Warto także wyeliminować z diety produkty mleczne i zastąpić je produktami bez laktozy.

Ponadto alkohol może mieć negatywny wpływ na tarczycę i oddziaływać z lekami stosowanymi w leczeniu choroby Hashimoto. Zaleca się ograniczenie spożycia alkoholu lub całkowitego jego unikania.

Niewskazane są także izomery trans kwasów tłuszczowych (tłuszcze trans), ponieważ są szkodliwe dla zdrowia, a także mogą mieć negatywny wpływ na tarczycę. Unikaj produktów, które zawierają tłuszcze trans, takich jak fast-foody, słone przekąski, ciastka, wyroby cukiernicze i gotowe dania.

Każda osoba z chorobą Hashimoto może mieć indywidualne reakcje na różne pokarmy. Ważne jest monitorowanie własnego ciała i prowadzenie dziennika żywieniowego, aby zidentyfikować ewentualne pogorszenie objawów po spożyciu określonych produktów. Warto także skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby dostosować dietę do indywidualnych potrzeb i preferencji.

6. Ogólne zalecenia dla osób z chorobą Hashimoto

I. Regularne leczenie farmakologiczne

Regularne przyjmowanie przepisanych leków, takich jak lewotyroksyna, jest niezwykle istotne. Lek ten uzupełnia niedobór hormonów tarczycy i pomaga w utrzymaniu równowagi hormonalnej.

II. Zbilansowana dieta

Odżywienie odgrywa kluczową rolę w chorobie Hashimoto. Zaleca się zrównoważoną dietę, bogatą w świeże warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze i odpowiednie ilości białka. Unikaj żywności wysokoprzetworzonej, cukru, sztucznych dodatków i potencjalnych alergenów, takich jak gluten czy nabiał, jeśli masz na nie nietolerancję. Właściwa dieta może m.in. wpłynąć na metabolizm tarczycy czy na regulację układu immunologicznego.

III. Eliminacja alergenów i pokarmów prozapalnych

W niektórych przypadkach, osoby z Hashimoto mogą mieć reakcje alergiczne lub wrażliwość na niektóre pokarmy. Warto skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem w celu określenia potencjalnych alergenów lub pokarmów, które mogą prowokować stany zapalne i rozważyć eliminację tych produktów z diety.

IV. Unikanie stresu i odpowiednie zarządzanie

Stres może negatywnie wpływać na zdrowie tarczycy i objawy Hashimoto. Dlatego ważne jest unikanie nadmiernego stresu i nauka skutecznych technik zarządzania stresem, takich jak medytacja, joga, relaksacja, czy terapia.

V. Regularna aktywność fizyczna

Regularna umiarkowana aktywność fizyczna może pomóc w utrzymaniu zdrowej wagi, poprawie nastroju i ogólnym samopoczuciu. Wybierz aktywność, która odpowiada Twoim preferencjom i możliwościom, taką jak spacery, jazda na rowerze, pływanie czy trening siłowy.

VI. Regularne monitorowanie stanu zdrowia

Regularne wizyty u lekarza endokrynologa i monitorowanie poziomu hormonów tarczycy są istotne w przypadku choroby Hashimoto. Pozwala to na dostosowanie dawki lewotyroksyny i monitorowanie postępów leczenia.

VII. Właściwa suplementacja

Niektóre osoby z chorobą Hashimoto mogą mieć niedobory składników odżywczych, takich jak witamina D, witamina B12, niedobór żelaza czy selenu.

7. Przykładowy jadłospis w chorobie Hashimoto dieta

Pamiętaj , że każda osoba ma indywidualne potrzeby żywieniowe, dlatego warto skonsultować się z dietetykiem, który dostosuje plan żywieniowy do Twoich konkretnych wymagań. Poniżej przykładowy jadłospis w diecie Hashimoto. Poznaj zalecenia żywieniowe.

Dzień 1

Śniadanie

Dzień 3

Śniadanie

Pamiętaj, że powyższe przykłady to tylko sugestie, a konkretny jadłospis powinien być dostosowany do Twoich preferencji żywieniowych i indywidualnych potrzeb. Ważne jest również dbanie o zrównoważoną dietę, bogatą w różnorodne świeże produkty, które dostarczą niezbędne składniki odżywcze. Przed wprowadzeniem większych zmian w diecie, zawsze warto skonsultować się lekarzem lub dietetykiem.

8. Podsumowanie

Dieta odgrywa istotną rolę we wspomaganiu osób z chorobą Hashimoto (czyli z zaburzeniem o podłożu autoimmunologicznym) czy ogólnie w chorobach tarczycy, wspomagając proces leczenia i zmniejszając nasilenie objawów. Poprzez dostarczanie odpowiednich składników odżywczych, wspomagając zdrowie tarczycy, redukując stan zapalny i wzmacniając układ odpornościowy, dieta Hashimoto ma potencjał poprawić jakość życia pacjentów.

Odpowiednie żywienie, zgodnie z zaleceniami lekarza lub dietetyka, może pomóc w utrzymaniu równowagi hormonalnej, poprawie energii, kontroli wagi, redukcji zaparć i łagodzeniu stanów zapalnych. Należy jednak pamiętać, że każda osoba ma indywidualne potrzeby żywieniowe, dlatego ważne jest konsultowanie się z profesjonalistą, który dostosuje plan żywieniowy do konkretnych potrzeb i preferencji.

Przy odpowiednio zbilansowanej diecie oraz regularnym monitorowaniu stanu zdrowia, pacjenci z chorobą Hashimoto mogą zyskać większą kontrolę nad swoim samopoczuciem i prowadzić bardziej komfortowe życie.