Z artykułu dowiesz się:
- O wskazówkach treningowych od fizjoterapeuty.
- Jakie są możliwości leczenia stożka rotatorów.
- O uszkodzeniach tej grupy mięśniowej.
Stożek rotatorów to grupa mięśni, która składa się z mięśnia nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, podłopatkowego i obłego mniejszego. Otaczają głowę kości ramiennej, dzięki czemu stabilizują obręcz barkową i umożliwiają płynny ruch ramieniem.
Medycyna uznaje stożek rotatorów za jedną z głównych przyczyn bólu w obrębie barku.
Jeśli borykasz się z tym problemem, to artykuł dla ciebie. Przedstawiam w nim, jakie metody leczenia są w tym przypadku dostępne. W Just be FIT zajmujemy się takimi problemami regularnie, więc jesteś w dobrym miejscu.
1. Częstotliwość uszkodzenia
2. Możliwości leczenia
3. Moje wskazówki treningowe
1. Częstotliwość uszkodzenia
Według systematycznego przeglądu literatury, który przeprowadził Teunis T. i wsp., uszkodzenia stożka rotatorów w dużej mierze wiążą się z wiekiem. Częstotliwość uszkodzeń sięga od 9,7% u pacjentów w wieku 20 lat lub młodszych aż do 62% w przedziale 80 lat i więcej. Jak widzisz, dane jasno pokazują, że degeneracja tej grupy mięśni jest czymś powszechnym.
Pytanie brzmi: jak wielkim problemem jest ten fakt?
W kolejnym zestawieniu naukowcy porównali, jak postępuje degeneracja stożka rotatorów w grupach bólowych i bez bólowych. Kwong C.A. i wsp. w swoim zestawieniu pokazują, że brakuje statystycznej różnicy miedzy obiema grupami w tym, jak mocno postępuje degeneracja. Często lekarze potwierdzają uszkodzenie stożka rotatorów badaniem obrazowym, ale przy powyższej statystyce ciężko stwierdzić, czy to właśnie ta grupa mięśniowa powoduje objawy. Koniec końców wedle danych uszkodzenia postępują tak samo w grupie bólowej jak i bez bólowej.
Prawda jest taka, że dolegliwości wywołuje wiele czynników, np.:
- genetyczne i strukturalne predyspozycje,
- nagłe przeciążenia powodujące stan zapalny,
- etc.
Tylko pełne badanie u specjalisty potwierdzi, czy to właśnie stożek rotatorów powoduje ból. Samo badanie obrazowe nie da ci pewności. Dlatego jeśli nie przekonuje cię diagnoza, wybierz się do dobrego fizjoterapeuty lub lekarza, który nie polega jedynie na badaniu obrazowym.
2. Możliwości leczenia
Wśród dostępnych metod leczniczych znajdziesz:
- zabieg chirurgiczny, który może uwzględniać akromioplastyke lub rekonstrukcję;
- rehabilitację (głównie ćwiczenia ruchowe);
- iniekcję z kortykosteroidu.
Według zestawienia autorstwa Ryösä A. i wsp. nie ma statystycznej różnicy w rocznej rekonwalescencji między fizjoterapią a metodą operacyjną. Natomiast fizjoterapię specjaliści rekomendują częściej ze względu na o wiele mniejsze ryzyko powikłań. Standardowy tok postępowania wygląda tak, że nawet jeśli dana osoba ma skierowanie na operację, najpierw przechodzi rehabilitację.
W ten sposób lekarz upewnia się, czy operacja nadal jest konieczna.
Dodatkową opcją jest iniekcja z kortykosteroidu, ale wielu fizjoterapeutów sprzeciwia się tej formie terapii. Co prawda ma duże działanie przeciwbólowe, ale w dłuższej perspektywie nie daje lepszych efektów niż rehabilitacja. Iniekcję rozważ tylko wtedy, gdy ból jest bardzo uciążliwy.
Jeanfavre i wsp. w swoim zestawieniu dzielą się ogromem informacji o skuteczności ćwiczeń w leczeniu uszkodzenia stożka rotatorów.
W przypadku bólu stan aż 85% pacjentów uległ poprawie bez interwencji chirurgicznej. U 83% pojawiła się poprawa w zakresie ruchomości. U 86% nastąpił wzrost siły. U 85% specjaliści odnotowali poprawę ogólną funkcji stożka rotatorów.
Jak widzisz, są to bardzo dobre wyniki. Jako fizjoterapeuta cieszę z tych danych, ponieważ aktywna forma rehabilitacji jest moim głównym narzędziem, gdy pomagam pacjentom z uszkodzeniem stożka rotatorów.
Zastanawiasz się, kiedy w takim razie potrzebujesz podejścia chirurgicznego?
Według mnie jednym z głównych wskazań jest właśnie brak skuteczności rehabilitacji, co się zdarza. Często pomimo usilnych prób nadal nie ma poprawy i pacjentowi nie pozostaje nic innego — idzie na konsultację do chirurga. Na szczęście są to rzadkie przypadki.
Bywa też tak, że ze względu na ukształtowanie anatomiczne dana osoba jest bardziej narażona na uszkodzenia tego typu. Wtedy najlepszym rozwiązaniem nieraz okazuje się akromioplastyka. Co więcej, niektóre uszkodzenia charakteryzują się tak dużą degeneracją, że funkcja barku drastycznie spada i pomimo rehabilitacji poprawa nie nadchodzi. W takich przypadkach sytuację ratuje rekonstrukcja.
Jak widzisz, sprawa nie jest prosta. Decyzję co do formy leczenia zawsze ustalaj w zależności od wskazań specjalisty.
3. Moje wskazówki treningowe
Podczas treningu barków dolegliwości najczęściej pojawiają się w ćwiczeniach typu wyciskanie nad głowę lub wyciskanie sztangi leżąc. Przed takim treningiem zawsze poświęcaj czas na dobrą rozgrzewkę. Polecam taśmy oporowe, dzięki którym delikatnie popracujesz nad tą grupą mięśniową.
Przykładowe ćwiczenia:
- Wyciskanie nad głowę z gumą oporową
- Rotacja zewnętrzna z gumą
- Band-pull-apart
Gdy w trakcie treningu pojawiają się dolegliwości, zmieniaj warianty ćwiczeń. Dla przykładu: gdy sam trenuję wyciskanie sztangi nad głowę, odczuwam dolegliwości bólowe przy większych ciężarach. Jednak gdy zamieniam sztangę na kettlebell, dolegliwości ustępują, mimo że zwiększam intensywność. Nie przeszkadza nawet to, że wykonuję ćwiczenie trzy razy w tygodniu.
Czasem zdarza się, że zwyczajnie nie mamy predyspozycji do niektórych ćwiczeń. Są osoby, które wykonują wyciskanie zza głowy bez żadnych problemów. U innych sama pozycja spowoduje dolegliwości bólowe.
W dłuższej perspektywie pomogą ćwiczenia na mobilność. Dzięki nim wiele osób po jakimś czasie odkrywa, że jednak potrafią wykonać dane ćwiczenie. Niestety nie ma tutaj 100% pewności.
Mimo że uwielbiam sztangę i uważam ją za najlepsze narzędzie treningowe na siłowni, zdaję sobie sprawę, że ustawienie rąk może niektórym osobom nie sprzyjać. To samo dotyczy drążka do podciągania.
W takim wypadku do wyciskania wykorzystaj kettle lub hantle, które dają ci swobodę ruchu. Zaś przy podciąganiu zmień chwyt na neutralny (młotkowy) lub użyj krążków gimnastycznych. Jeśli masz problemy z samodzielnym doborem ćwiczeń, skorzystaj z pomocy specjalisty. Trener personalny skutecznie dopasuje narzędzia odpowiednie dla twojej budowy ciała.
